ثبات خانواده در مشاوره قبل از ازدواج
ثبات خانواده در مشاوره قبل از ازدواج
انجام خدمات مشاوره ای، زوج های جوان را با زندگی آینده و اهداف و وظایفشان بیشتر آشنا می سازد و راهنمایی برای آنها خواهد بود تا زندگی مشترک را با گام های محکم و استوار آغاز کنند.
اهمیت ازدواج و زندگی مشترک به این دلیل است که خانواده سنگ بنای جامعه و نخستین واحد اجتماعی است، ازدواج عاملی برای نجات از آلودگی، نجات از تنهایی و بقای نسل است، به همین دلیل ضرورت دارد که دختران و پسران هنگام ازدواج با مطالعه فراوان و دقت کافی به این امر مقدس مبادرت کنند و با اندیشه های رویایی و افکار از پیش ساخته تن به ازدواج ندهند چرا که زندگی مشترک بدون داشتن برنامه و هدف متعالی و مشخص، سست و بي پایه خواهد بود و محلی برای آرامش، اطمینان و شکوفایی و بالندگی نیست.
خوشبختانه امروزه بسیاری از خانواده ها با اهمیت خدمات مشاوره ای نه تنها در امر ازدواج فرزندانشان بلکه در موارد دیگر نیز آشنا هستند و اصطلاحا به خانواده درمانی می پردازند.
نقش مشاوره در ازدواج:
مهم ترین مرحله برای تشکیل زندگی مشترک آشنایی و شناخت طرفین از یکدیگر قبل از ازدواج است. اگر دختر و پسر قبل از ازدواج همدیگر را به خوبی نشناسند و از توقعات، خواسته ها و اهداف یکدیگر باخبر نباشند نمی توانند با یکدیگر ارتباط خوبی برقرار کنند و در زمان کوتاهی دچار اختلاف و سوءتفاهم خواهند شد، اما در صحبت های قبل از ازدواج چه مسائلی باید رد و بدل شود؟ چه خواسته هایی مدنظر است؟ آیا باید از مسائل مادی و اقتصادی هم سخنی به میان آورند یا گفت وگو را به مسائل احساسی و فرهنگی محدود سازند؟
انجام مشاوره قبل از ازدواج، رفتن به کلاس هاي آموزشي و جلسات مشاوره به تمامي اين سوالات و ابهامات پاسخ خواهد داد.
«زهره کدخدايي» روانشناس در گفت وگو با گزارشگر کيهان در اين باره مي گويد: «هر دختر و پسري که در آستانه امر ازدواج و زندگي مشترک هستند براي شناخت طرف مقابل نياز به مشاوره و راهنمايي دارند و اين مشاوره به آنها کمک خواهد کرد تا با روحيه بهتر و درک و تفاهم بيشتري، زندگي مشترک را آغاز کنند.»
وي اضافه مي کند: «مشاوره قبل از ازدواج موجب خواهد شد که طرفين واقع بينانه به ازدواج نگاه کنند و از برخوردهاي احساسي و غيرمنطقي اجتناب کنند و از آنجا که معمولا در جلسات مشاوره با تست هاي مخصوص و مشاوره هاي خاص و زيرکانه تلاش مي شودکه افراد با صداقت از مسائل زندگي و خواسته هاي خود سخن بگويند نتايج واقعي و صادقانه است و خداي ناکرده دروغ و فريبي در آنها مشاهده نمي شود چرا که طرفين مي دانند مسئله ازدواج يک مسئله ساده و زودگذر نيست و صحبت از يک عمر زندگي در کنار يکديگر است که بايد با سعادت و خوشبختي توام شود.»
«فرناز عليزاده» که مدت دو سال از زندگي مشترکش مي گذرد درباره نقش مشاوره قبل از ازدواج مي گويد: «با اينکه با خانواده همسرم آشنايي خانوادگي داشتيم اما پس از انجام مراحل خواستگاري و شروع دوران نامزدي که معمولا براي شناخت بيشتر طرفين صورت مي گيرد سوءتفاهم ها و اختلافات ما شروع شد و اگر مشاوره قبل از ازدواج صورت نمي گرفت مسلما ازدواجي هم صورت نمي گرفت، زيرا از طريق همين جلسات، هر دوي ما پي برديم که اختلافات ما واقعي نيست و فقط سو ءبرداشت و سوءتفاهم است.»
وي اضافه مي کند: «شرکت در کلاس هاي مشاوره باعث شد که استرس و نگراني ما از ازدواج کمتر شود و با مسائل و مشکلات پس از آن با خونسردي و آرامش بيشتري برخورد کنيم به ويژه آنکه مشاور از ما مي خواست که پايه و اساس پاسخگويي به سوالات را صداقت بگذاريم و تمام سوالات را با درستي و راستگويي پاسخ گوييم به همين دليل از همان ابتدا ما اساس زندگي مان را بر پايه راستي، درستي و صداقت گذاشتيم تا در آينده هم همين رويه را ادامه دهيم و هيچ گاه به يکديگر دروغ نگوييم چرا که من معتقدم هيچ چيز مانند دروغ زندگي را ويران نمي کند. مسائل و مشکلات اقتصادي درزندگي طرفين مهم هستند اما با کمک يکديگر و همکاري و همياري مي توان بر مشکلات اقتصادي پيروز شد اما زندگي که براساس دروغ و فريب باشد هيچ گاه دوام نخواهد آورد.»
وي همچنين خاطرنشان مي کند که متاسفانه در جامعه ما دختران و پسراني وجود دارند که از ابتدا به يکديگر دروغ مي گويند و زندگي خود را براساس روياها، دروغ و فريب يکديگر بنا مي کنند که تداوم نخواهد داشت و غالبا به جدايي و طلاق منجر خواهد شد، درحالي که اگر همين زوج ها به مشاوره قبل از ازدواج و حتي بعد از ازدواج روي مي آوردند زندگي مشترکشان نجات پيدا مي کرد و موفق مي شدند.
سلامت جامعه:
سلامت جامعه در گرو تامين سلامت افراد جامعه است و افراد سالم، متعادل، مفيد و موفق در خانواده هاي سالم و متعادل پرورش پيدا مي کنند به همين دليل داشتن يک خانواده سالم و با ثبات از مهم ترين نيازهاي يک جامعه است خانواده هاي سالم و موفق حاصل ازدواج هاي منطقي، عقلاني و موفق هستند و آموزش، آگاه سازي و مشاوره قبل از ازدواج از جمله عواملي هستند که سلامت خانواده را تضمين مي کنند. کارشناسان مسائل اجتماعي نسبت به پديده طلاق در جامعه هشدار داده اند و اين هشدارها را بايد جدي گرفت.
زهره کدخدايي در اين باره مي گويد: «بيشتر طلاق ها در 5 سال اول ازدواج اتفاق مي افتد و عامل آن هم اختلافات خانوادگي به دليل مسائل اقتصادي، اجتماعي و يا سنتي است که منجر به آشفتگي هاي خانوادگي مي شود در حالي که با برنامه ريزي هاي دقيق آموزشي و مشاوره هاي قبل از ازدواج مي توان استحکام و ثبات خانواده را فراهم کرد.»
اکثر زوج ها به این مسئله توجه نمی کنند که پیشگیری بهتر از درمان است و با مشاوره، مراجعه به کلاس های آموزشی، همفکری و رایزنی با کارشناسان و افراد آگاه می توانند ازدواج خود را تضمین نمایند و تا حد بسیار زیادی از احتمال طلاق بکاهند.
به گفته اين روانشناس، در غالب مشاوره هايي که از دختران و پسران قبل از ازدواج صورت مي گيرد مشاهده شده که اين افراد در انتخاب ملاک هاي تعيين همسر دچار ناآگاهي هستند و به درستي نمي دانند که انتظارتشان از همسر آينده شان چيست؟ به همين دليل دچار سردرگمي و عدم شناخت مي شوند و در صورت تحقق زندگي مشترک با مشکلات بعدي و حتي جدايي و طلاق مواجه خواهند شد.
اين کارشناس همچنين به مسئله طلاق عاطفي هم اشاره مي کند و مي گويد: «عدم مشاوره قبل از ازدواج آمار طلاق در جامعه را بالا مي برد و به غير از طلاق هاي رسمي، متاسفانه با پديده طلاق هاي عاطفي هم مواجه خواهيم بود که در اين حالت زن و شوهر نسبت به هم بيگانه و نامانوس خواهند بود و فقط به خاطر فرزندان يا عوامل ديگر در کنار يکديگر زندگي مي کنند.»
اهميت مشاوره خانوادگي از ديدگاه اسلام:
در اسلام به مبحث مشاوره و به ويژه مشاوره خانوادگي اهميت زيادي داده شده است، مطالعه و بررسي آيات و احاديث متعدد نشان مي دهد که انتخاب همسران مناسب مايه آرامش، مودت و رحمت است. علامه طباطبايي از آيه 187 سوره بقره به عنوان بهترين مصداق براي اهميت نهاد خانواده ياد مي کند و مي گويد: «زن براي مرد و مرد براي زن به عنوان لباس و پوشش هستند که همديگر را از آلودگي و فساد محافظت مي کنند و همان طور که لباس مايه زينت و زيبايي براي انسان است، زن و مرد نيز مايه زينت و زيبايي براي يکديگر هستند.
پيامبر اسلام(ص) نيز فرمودند: «هيچ چيز نزد خداوند محبوب تر از خانه هايي نيست که به واسطه ازدواج آباد مي شود و هيچ چيز مغبوض تر از خانه هايي نيست که به واسطه طلاق خراب مي شود.»
حجت الاسلام والمسلمين منصوري محقق، پژوهشگر و مدرس حوزه در گفت وگو با گزارشگر کيهان به اهميت مشورت در دين اسلام و در زندگي انسان ها اشاره مي کند و مي گويد: «در هيچ ديني به اندازه دين اسلام به اهميت مشاوره و راهنمايي پرداخته نشده است و اصولا فلسفه بعثت انبياء همين ارشاد، راهنمايي و هدايت مردم است. در آيات قرآن نيز مکررا به اين مسئله اشاره شده که مشورت کردن يعني استفاده از عقل هاي ديگران و مسلما امري که با مشورت و رايزني و هماهنگي چندين عقل انجام شود بسيار موفقيت آميزتر از عملي است که با تصميم فردي اتخاذ گردد.»
وي اضافه مي کند: «در مورد امر مقدس ازدواج هم تاکيد فراوان شده که براي مشورت بايد به اساتيد، خبرگان و کساني که دانا باشند و تقوا داشته باشند مراجعه شود چرا که بر هرکسي نمي توان اعتماد کرد و هرکسي شايسته مشاوره و رايزني نيست.»يک خانم خانه دار نيز در اين زمينه مي گويد: «هنگام ازدواج فرزندم دچار دو دلي و اضطراب بودم و با اينکه از خواستگار دخترم اطمينان کامل داشتم و از سال ها قبل خانواده او را مي شناختم ولي مدام دچار دلشوره و نگراني مي شدم به همين دليل به توصيه يکي از دوستانم به قرآن پناه بردم و از خداوند متعال خواستم آياتي که به من اطمينان مي بخشد و آرامش بخش من است به من نشان دهد.»
اين خانم خانه دار اضافه مي کند: «با اينکه بارها شنيده بودم در کار خير نبايد به استخاره و تفال متوسل شد اما با اين نيت به قرآن اتکا کردم که به من آرامش بدهد و توشه معنوي زندگي دخترم باشد و با تکيه بر قرآن براي زندگي مشترک دخترم دعاي خير کرده باشم به همين دليل در نهايت خضوع و خشوع به قرآن مراجعه کردم و اين آيه بر من آشکار شد که… «خداوند براي شما از جنس خودتان جفتي بيافريند که در کنار او آرامش يابيد و ميان شما عشق و محبت و مهرباني قرار داد که در اين حقيقت نشانه هايي از خداست براي مردمي که در انديشه و تفکر هستند…» آيه 21 سوره روم… با گفتن بسم الله براي دخترم و همسرش آرزوي خوشبختي و موفقيت کردم…»
هدف اصلي مشاوره کمک به افراد جهت انتخاب زوج مناسب و شناخت بهتر و بيشتر فردي است که براي ازدواج در نظر گرفته شده است، اين مرحله مهم ترين مرحله مشاوره ازدواج است زيرا جنبه پيشگيري دارد و در صورت هدايت صحيح و مناسب موجب تامين بهداشت رواني خانواده مي شود اما مشاوره فقط به مرحله قبل از ازدواج تعلق ندارد و پس از ازدواج هم زوجين مي توانند براي جلوگيري از بروز اختلافات و عميق تر شدن آنها به مشاوران مناسب و مجرب مراجعه کنند تا مشکلاتشان هر چه سريع تر حل و فصل گردد و خداي ناکرده به فروپاشي بنيان خانواده منجر نشود.
متاسفانه در کشور ما بسياري از زوج ها از کارکردهاي مفيد و مثبت مشاوره ها اطلاعي ندارند و برخي ديگر هم که اطلاع دارند احساس مي کنند چون به يک استقلال مالي و خانوادگي رسيده اند مي توانند خودشان مشکلشان را حل کنند و نيازي به مشورت و همفکري با ديگران ندارند در حالي که اگر به يک مشاور معتمد و آگاه مراجعه کنند مي توانند بدون کوچکترين آسيبي براي خود و خانواده شان مشکلات را حل و زندگي سالم و پر از امنيت خاطر و آرامشي براي خود فراهم کنند.