یوگا سفر به درون از روی نیاز یا مد
یوگا سفر به درون از روی نیاز یا مد
یوگا هشت مرحله دارد: «آنچه نباید انجام داد. آنچه باید انجام داد. حرکت های بدنی، کنترل نفس، کنترل حواس، تمرکز، تعمق یا مراقبه و خودیافتگی.» سفری از روی نیاز، درد، کشف معنا و شوق یافتن آرامش.
دوست داشتن تمام موجودات
روی دیوار یک کلاس آموزش یوگا روی تکه مقوای سفیدی نوشته شده که اصل آموزش یوگا براین پند استوار است:«هیچ امکان ندارد کسی یوگی شود، اگر زیاد بخورد یا کم بخورد. زیاد بخوابد یا کم بخوابد.»
و چند سطر پایین تر اضافه شده: «کسی که در عادت خوردن، خوابیدن، کارکردن و تفریح معتدل باشد، می تواند به وسیله انجام یوگا تمام دردهای مادی را از میان ببرد.»
مردم زیادی هستند که از دردهای جسمانی، مشکلات روحی، تنش های عاطفی، بحران های خانوادگی و خلأهای معنوی در رنجند و در جست وجوی راهی برای غلبه بر این رنج ها و مشکلاتند. برخی شرکت کنندگان کلاسهای یوگا معتقدند با یوگا می توانند بر این تنش های روحی و مشکلات جسمانی غلبه کنند اما واقعاً تکنیک های یوگا تا چه حد قادرند آنها را در رسیدن به این مقصود یاری کنند؟!
با انجام تکنیک های یوگا می توان ذهن را در هنگام روبرویی با مشکلات، از قسمت خنثی به سمت راست این خط که تصور مثبت قرار دارد، هدایت کرد. در همین حرکت ذهن به مثبت دیدن امور و جریانات است که راه حل های متعددی برای روبرویی با مشکلات به نظر می رسد. به قدری که مشکلی که به نظر عظیم و حل نشدنی می آمد، چنان کوچک و قابل حل می شود که تمام نگرانی ها را از وجود شخص عاری می کند. اما کسانی که قادر به کنترل ذهن خود و حرکت دادن آن به سوی تفکر مثبت نیستند، عکس این عمل را تجربه می کنند. آنها معمولاً از قسمت خنثی در روی همان خط فرضی به سمت تفکر منفی حرکت می کنند و نه فقط راهی برای روبرویی منطقی و سازنده با مشکلات نمی یابند، بلکه احساس می کنند هر لحظه زیربار مشکلات متعدد خمیده تر و افسرده تر می شوند.
تفکر مثبت مهمترین رکن یوگاست: «این که فرد در اثر همین تفکر مثبت به یک صفا و خلوص درونی برسد. بدون چشمداشت به دیگران کمک کند، از نگرش صرف مادی به زندگی دست بکشد و همه موجودات را دوست داشته باشد و به آنها عشق بورزد.»
آهسته و پیوسته
یوگا مجموعه ای از تکنیک های مشخص برای توسعه همه ابعاد وجودی یک فرد اعم از بعد جسمی، احساسی، فکری و روحی است تا در نهایت فرد از خودشناسی به خداشناسی برسد و با تسلط بر نفس و ارتباط قلبی با خدا به آرامش درونی دست پیدا کند.»
یوگا مراحل زیادی دارد. اما به نظر شمسی آذرنیوش همه آنها هدفشان یکی است. «هماهنگی جسم و روح. فقط مهم این است که حرکت در مسیر یادگیری یوگا باید آهسته و پیوسته باشد. پله پله راه را پیمود، اما انتهایی هم ندارد یوگا در اصل به معنای پیوستن به خالق هستی و اتحاد خود با دیگران است و هر چه در آن پیش بروی، تشنه تر می شوی.
مدرسان یوگا معتقدند یادگیری این شیوه ها سبب افزایش کارایی بدن در محیط کار، کاستن از فشارهای عصبی زندگی صنعتی و افزایش قابلیت های جسم و ذهن می شود. ماهاریشی ماهش یوگی می گوید: «با کسب این آرامش انسان قادر است، خردمندانه و خوشبخت زندگی کند.»
روی آوردن به یادگیری تکنیک هایی از قبیل یوگا، مدیتیشن و تی ام در بین جوانان و زنان به ویژه در خانواده های مرفه بیشتر دیده می شود، اما به مرور به سایر گروهها و طبقات نیز سرایت می کند. در یک مرکز آموزش یوگا که درآن کلاسهای آموزش یوگا به طور جداگانه برای مردان و زنان تشکیل می شود، استقبال از سوی زنان بیشتر است. یکی از مسؤولان مراکز این موضوع را با فرهنگ جامعه و ذهنیت حاکم بر مردان و زنان مرتبط می داند: «اغلب مردان صرف وقت برای یادگیری یوگا و سایر تکنیک ها را ناشی از کمبود اعتماد به نفس می دانند و البته آنها بیشتر تحت فشار هستند و زمان کمتری صرف خود می کنند. اما زنان اوقات فراغت بیشتری دارند و چون درونگراتر، منفعل تر و حساس تر از مردان هستند، از این تکنیک ها استقبال بیشتری می کنند.»
«تعلیم چگونگی رفتار اجتماعی، این که فرد به دیگران آزار نرساند و با آنان روابطی دوستانه داشته باشد (یاما)، تعلیم نظم در زندگی، امور روزانه و پاک نگهداشتن جسم و روان (نیاما)، تعلیم حرکات جسمی و نرمش های خاص (آساناها)، تعلیم کنترل تنفس (پرانامایا)، کنترل و نگهداری ذهن از خواسته های نفسانی، کشمکش ها، اضطراب (پراتیاها)، تمرکز فکر و توجه کامل روی فعالیتهای روزانه (هارانا) و خلأ ذهنی که در آن ذهن از تمام تفکرات پراکنده آزاده شده و فقط توجه خود را به وحدت یا کاینات معطوف کرده باشد (دیانا) ارکان یوگا هستند. همچنین در یوگا توجه به چاکراها عملکرد آنها و تأثیرشان بر روی بدن حیاتی است. شمسی آذرنیوش مربی یوگا می گوید: «چاکرا جایگاه دریافت انرژی و تعمیم آن به کل ارگانیسم بدن است. در بدن بیش از ۷۲ هزار چاکرا وجود دارد ولی مهمترین آنها هفت چاکرا است که هر کدام رنگ مخصوص خود را دارند. این چاکرا ها در انتهای ستون فقرات، اطراف ناف، در ناحیه قلب، در گلو به همراه غده تیرویید، بین ابرو و در قسمت فوقانی سر و… قرار دارند. یکی از فواید یوگا تمرکز است. با تقویت چاکراها با قدرت تمرکز را افزایش می دهیم. اگر عادت به تمرکز داشته باشیم در هر کاری موفق می شویم. در زندگی پر اضطراب امروز که هر کدام روزانه با دهها مسأله تنش زا روبرویم، به هنگام کار، رانندگی، غذاخوردن، درس خواندن در حالتهای معمولی ذرات فکر پراکنده اند. رانندگی می کنیم و فکرمان هر جایی هست غیر از کاری که انجام می دهیم، اما با کمک تمرینات یوگا این ذرات تفکر را به صورت توده عظیمی درمی آوریم و تبدیل به قدرت بزرگی می کنیم. در این صورت هم به آرامش دست می یابیم و هم کیفیت کار را بالا می بریم.»