اختلال اضطراب جدایی
اختلال اضطراب جدایی
اضطراب جدایی شایع ترین اختلال اضطرابی در كودكان و نوجوانان زیر 18 سال می باشد. هسته اصلی و زمینه ای این اختلال، اضطراب و نگرانی شدیدی است كه كودك هنگام جدا شدن از اشخاص مهم زندگی خود تجربه می كند.
این افراد كسانی هستند كه كودك شدیدا به آنها دلبستگی دارد كه به طور عمده شامل مادر و پدر می گردد. كودك نگران است كه مبادا آسیبی متوجه والد و یا خود او گردد طوری كه منجر به جدایی آنها از یكدیگر گردد. او نگران است كه والد خود را از دست دهد.
می ترسد كه حادثه ای ناگوار و اتفاقی ناخواسته او را از والدش جدا كند، حادثه ای مثل تصادف، قتل، گم كردن راه خانه، دزدیدن شدن و …
برای كودكانی كه اضطراب جدایی دارند رفتن به مدرسه معضل و كشمكشی عذاب آور بین كودك و پدر و مادر است چنین كودكی در مقابل هر واقعه ای كه منجر به جدایی او از عزیزش گردد مقاومت نشان می دهد، مانند: تنها خوابیدن، تنها ماندن در منزل، رفتن به مهد كودك و مدرسه و بیرون رفتن از منزل والدین. به طور مثال كودك حاضر نیست شب را در اتاق و رختخواب خودش بگذراند.
هسته اصلی و زمینه ای این اختلال، اضطراب و نگرانی شدیدی است كه كودك هنگام جدا شدن از اشخاص مهم زندگی خود تجربه می كند.
او گاه با فریاد و اعتراض، گاه با خواهش و التماس و چانه زدن، می خواهد با والدین بخوابد. حتی اگر والدین با هزاران ترفند او را در اتاق خودش بخوابانند، نیمه شب، آهسته به اتاق خواب والدین پناه می برد. حتی فضایی نامناسب در اتاق والدین را به تختخواب شیك و جدید خود و تزئیناتی كه مادر برای راضی كردن او در اتاق خودش تدارك دیده ترجیح می دهد. ممكن است شب ها دچار رویا و كابوس هایی وحشتناك با محتوای جدایی گردد یا بدخواب گشته و خواب منقطعی داشته باشد و پس از هربار بیدار شدن حضور والدین را چك كند. برای كودكانی كه اضطراب جدایی دارند رفتن به مدرسه معضل و كشمكشی عذاب آور بین كودك و پدر و مادر است، كودك درخواست می كند تا در منزل بماند و التماس می كند كه مدرسه و مهد نرود و یا با گریه و فریاد، اعتراض خود را در مقابل جدایی نشان می دهد و یا دچار علائم جسمی اضطراب مثل سردرد، دل درد، سرگیجه، حالت تهوع و استفراغ شده كه منجر به نگرانی والدین و در نهایت ماندن كودك در منزل می گردد.
هر چه سن كودك كوچك تر باشد علائم بیشتری را نشان می دهد. بچه های كوچك تر معمولا به والد خود می چسبند، گریه می كنند، التماس می كنند، چانه می زنند تا از مادر جدا نشوند. كودكان 5 تا 8 ساله بیشتر نگران آن هستند كه مبادا واقعه و حادثه ای مصیبت زا برای والدینشان رخ دهد. بچه های 9 تا 12 ساله هنگام جدا شدن از والد ناراحتی شدیدی را از خود نشان می دهند و نوجوانان بیشتر از علائم جسمی مثل درد، سردرد، حالت تهوع و استفراغ شاكی هستند و با این دلایل از رفتن به مدرسه امتناع می كنند. هر چند كه تمام كودكانی كه از رفتن به مدرسه امتناع می كنند اضطراب جدایی ندارند و دلایل دیگری مثل افسردگی، ترس از مدرسه، ترس از همكلاسی ها، معلمان، قوانین و مقررات مدرسه و اختلال سلوك و … می توانند علل امتناع كودك از رفتن به مدرسه باشند ولی شایع ترین دلیل اين مسئله اختلال اضطراب جدایی است.